بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحيِم
الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين،
پاشان.....گومانی تێدا نییە هەموو ئەو بەخششانەی بەچاوی سەر دەبینرێن یان نابینرێن دیاری خوای گەورەیە بۆ بەندەكانی، وەلەهەمووی چاكترو بەڕێزتر بەخششی(ڕێنموێنی خوایە بۆبەندە چاكەكان)بۆیە تەواو پێویستە لەسەر ئێمەی شوێن كەوتەی ئەم بەرنامە پیرۆزە كە بەرنامەی ئیسلامە ڕێزی لێ بگرین و سوپاسی خوای لەسەر بكەین، وەهەروەها تا كۆتایی هاتنی تەمەنمان دەستی پێوە بگرین و لەخزمەتیدا بین، وەبەردەوام بین لە پەرستنەكان تائەو كاتەی مردن دەگاتە سەرمان وەك خوای گەورە دەفەرمووێت:
[وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ]
(الحجر: 99) .
واتە: هەمیشە پەروەردگاری خۆت بپەرستە تا ئەوكاتەی دەگەیت بە یەقین واتە(مردن).سەرنج دان لەم ئایەتە پیرۆزەی قورئان دەمان گەیەنێتە ئەو ڕاستیەی كە پەرستنی خوای گەورەش هاوكاتە لەگەڵ گەیشتن بەكاتی مردن، واتە مرۆڤ هەمیشە لەپەرستن بێزار نەبێت تاكو ئەو كاتەی كەمردن دەگاتە سەری وكاتی ماڵ ئاواییەتی، هەر بۆیە وەك دەگێڕنەوە (كاتێك پێشەوا أحمدی كوڕی حەنبەل (ڕەحمەتی خوای لێ بێ) لەژیاندا بوو ڕۆژێكیان ئامۆژگاری عبدالله ی كوڕی كردو پێی ووت: ئەی عبدالله كوڕم هەر كات مردن لێم نزیك بووەوە ئەوە وشەی [لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ]م بیر بخەوە، جا ڕۆژێكیان پێشەوا أحمد لە هۆش خۆی چوو لەو كاتەشدا عبدالله لای بوو، پێی ووت دەی باوە بڵێ [لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ] ئەویش هەر دەیوت (لا بعد... لابعد) نا هێشتا نا، جا كاتێك بە هۆش خۆی هاتەوە لەو كاتەدا نەمرد، عبدالله وتی ئەی باوە ئەوە چی بوو من وام دەوت و تۆش ئاوات دەوت؟ پێشەوا أحمدیش فەرمووی: ئەی عبدالله من نازانم بەڵام لەو كاتەدا تەنها ئەوەم دەبینی كە ابلیس(نەفرەتی خوای لێبێت) لەسوچی ئەو دیوارەوە وەساتبوو گازی لەدەستی خۆی دەگرت و دەیوت: ئای أحمد چۆن لەدەستم دەرچووی؟ نەمتوانی گومڕاو بێ باوەڕت بكەم!! منیش دەموت: نا هێشتا لەدەستت دەرنەچووم وبەخوا ئەمین نیم لێت تاكو گیان لەم لاشەیەدا بمێنێت)(مقدمة مسند الامام أحمد 1/14).

یەكەم-كۆتایی هاتنی تەمەن بەكاری چاكە:
واتە ئەوكەسەی كە دانی نا بەبەرنامەی خوای گەورەو میهرەبانداو بەهەموو ماناكانیەوە مل كەچی بوو وەكەوتە نێو ژیانی خواناسی وئەنجام دانی كردەوەی چاك، وەتەمەنێكی لەگەڵ خواناساندا بردەسەرو گەیشتە پلەی خوا لەخۆڕازی كردن‌و.......هتد، بەم شێوەیە بەردەوام بێ لەسەرئەو كردەوە چاكانە تەنها بۆ ساتێكیش گومانی بۆ دروست نەبێت لە كاتی سەرە مەرگداو تاكو ئەو كاتەی مردن دەگاتە سەری و دواماڵئاوایی لەم ژیانە دەكات‌و گیانی دەكێشرێت‌و دەگەڕێتەوە بۆ لای خوا، واتە بەو شێوەیە‌و بەموسڵمانێتی بچیتەوە خزمەتی خوای گەورەو بەدەسەڵات ئەوە پێی دەوترێ كۆتایی هاتنی تەمەن بەخێر......
بێگومان پاشە ڕۆژی هەركەسێك لە ئێمە شتێكی نادیارەو تەنها خوای گەورە دەزانێت وهەرئەویش ئاگادارە بەوەی كۆتایی هەركاممان بە كام باردا دەبێت، بەڵام ئەوەی لەسەر ئێمە پێویستە ئەوەیە كە هەمیشەو بەردەوام بە هیوای بەخشندەیی و لێخۆشبوونی گشتگیری خوای گەورەوە ژیان بەسەر بەرین و بەردەوام سووربین لەسەر ئەنجامدانی ئەو هۆكارەو كردەوانەی كەدامەزراو وجێگیرمان دەكەن لەسەردینی خواو گرەنتی كۆتاخێریمان پێ دەدەن، بێگومان ژیانی دونیاش ڕازاوەو بۆن خۆشكراوە لەلایەن شەیتان و دارو دەستەكەیەوە ئەویش بە مۆمیای فێڵ و هەڵخەڵەتاندن وهۆكارە گومڕاكەرەكان، جامرۆڤی خاوەن ژیری ڕاستەقینە ئەو مرۆڤەیە كەنەلەخشێت ولەتاقی كرنەوەی دونیای بێ نرخدا دەربچێت‌و بەنمرەی تەواوەوە بچێتەوە خزمەتی بەخێوكەرو ژێنەرو مرێنەرەكەی كە ئەوزاتەش خوای گەورەیە. بۆیە هەمیشە داوادەكەین لە خوای گەورە كە دامەزراوو سەقامگیرمان بكات لەسەر بەرنامەكەی‌و زیاترو زیاتریش شارەزامان بكات بۆ حەق‌و وتنی ڕاستیەكان و دوور كەوتنەوە لە پڕوپووچەكان، هەربۆیە خوای گەورە لەبارەی ئەم بەخێر كۆتایی هاتنی تەمەنەوە دەفەرمووێت:
[يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ]
(آل عمران: 102) .
واتە: ئەی ئەوانەی كە باوەڕتان هێناوە لەخوابترسن و خۆتان بپارێزن لە سنورەكانی خوا بەو شێوەیەی كە مافی خۆی پێ بدەیت، وە هەوڵ بدەن نەمرن مەگەر بە موسڵمانی نەبێت. پێغەمبەریی خوا یوسف (صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) سەرەڕای ئەو ئازارو ئەشكەنجەیەی كە بەدوور وڵاتی ودوور لەباوك ودایك وبراو خزم‌و كەسی چەشتی وە بەوەی كە لەگەڵ ئافرەتێكدا تاقی كرایەوە چی دەفەرمووێت؟ خوای گەورە لەسەر زاری یوسفەوە دەگێڕێتەوەو دەفەرمووێت:

[رَبِّ قَدْ آَتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنْتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالْآَخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ] (يوسف: 101).
واتە: ئەی پەروەردگارم بەڕاستی تۆلەم وڵاتەدا(مصر)دەسەڵات وعیززەتی دونیات پێدام، وە باوك ودایك وبراوكەس وكارو خزمانمت بۆ كۆكردەوە، وە لێكدانەوەی خەونەكانیشت فێركردم، وەتەنها تۆش بەدی هێنەری ئاسمانەكان وزەوی، وەلەدونیاو دواڕۆژدا هەرتۆی گەورەو سەروەرم، داوات لێ دەكەم بەموسڵمانی بم مرێنەو پاشان بم گەیەنە بەكەسە چاكەكانی پێش خۆم وەك باوكە (إبراهيم وإسحاق ومن قبلهم من أنبيائك ورسلك) بێگومان ئەمە پاڕانەوەی پێغەمبەر یوسوف بوو(صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) وەزانایان ڕەحمەتی خوایان لێبێت دەفەرموون: (لم يسأل نبي من الأنبياء الموت إلا يوسف)(انظر الدر المنثور: 4 / 591، وما كتبه ابن كثير في التفسير: 2 / 493.
واتە: هیچ پێغەمبەرێك نییە لە پێغەمبەرانی خوا(صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) كە داوای مردنیان كردبێ ئیلا یوسف(صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) نەبێت.
كە تاكە كەسە داوای مردنی كردووە لەخوای گەورە، ڕاڤەكەرانی قورئانی پیرۆز دەڵێن: دوای ئەوەی كە پێغەمبەر یوسف (صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) بەدیداری باوك و كەس و كاری شادبووەوە بیست وچوار ساڵ لەوڵاتی مصر بەیەكەوە بوون وپاشان پێغەمبەر یەعقوبی(صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) باوكی پێش ئەوەی بمرێت وەسیەتی كرد بۆ یوسف ی كوڕی كە بیباتەوە لەشام بینێژێت لای پێغەمبەر ئیسحاق ی باوكی، جا ئەوەبوو بەو شێوەیە پێغەمبەر یەعقوب (صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) مردو برایەوە شام ولەوێ ئەسپەردە كرا، پاشان یوسف پێغەمبەریش (صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) پێش ئەوەی وەفات بكات وبمرێت لەسەرەمەرگدا بوو فەرمووی:
[تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ]
(يوسف: 101) .
بە موسڵمانی بم مرێنەو بم گەیەنە بەچاكانی پێش خۆم(انظر: تفسير الطبري: 16 / 276، وتاريخ الطبري: 1 / 363-364، والبداية والنهاية لابن كثير 1 / 220).
گومانی تێدا نییە هەموان هەر دەمرین، كەواتە: چاكترین مردن ئەوەیە كە لەسەر دینی خوا بمرین وكۆتایی بەژیانمان بێت، وەهەر بەوشێوەیەش بگەینەوە بەخوای گەورەو میهرەبان وخۆشحاڵی دواڕۆژبین وهەمیشەو بەردەوام بەكردەوەی خۆمان نەنازیین وە مەغرور نەبین، هەروەها پێغەمبەری خوا(صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) دەفەرمووێت:
(إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بخواتمهاكَالْوِعَاءِ إِذَا طَابَ أَسْفَلُهُ طَابَ أَعْلَاهُ، وَإِذَا فَسَدَ أَسْفَلُهُ فَسَدَ أَعْلَاهُ)(رواه ابن ماجة، وصححه الشيخ الألباني في: صحيح سنن ابن ماجة وسلسلة الأحاديث الصحيحة: 1734).
واتە: بەڕاستی كردەوەكانی مرۆڤـ بە كۆتاییەكەیەتی، جا نمونەی ئەو كۆتا خێری یان شەڕیە وەك نمونەی ئەو تورەگەیە وایە كە ئەگەر ژێرەكەی باش بێت ئەوە بێگومان سەرەوەشی باشە وەئەگەر ژێرەكەی خراپ و شتی ڕزیوی تێدابێت ئەوە سەرەوەشی خراپەو شتی ڕزیوی تێدایە.
یاخود خۆشەویستمان محمد(صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) لە فەرمودەیەكی تردا دەفەرمووێت:
(إِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِعَبْدٍ خَيْرًا اسْتَعْمَلَهُ، فَقِيلَ: كَيْفَ يَسْتَعْمِلُهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: يُوَفِّقُهُ لِعَمَلٍ صَالِحٍ قَبْلَ الْمَوْتِ ثُمَ يَقبِضهٌ عَلَيهِ حَتَى يُرضى عَنهُ)(صحيح الجامع الصغير: 307، وسلسلة الأحاديث الصحيحة: 1114).
واتە: ئەگەر خوای گەورە خێری بۆ كەسێك بوێت: ئەوە بەكاری دەهێنێت یان ئاگای لێی دەبێت: وتیان چۆن بەكاری دەهێنێت ئەی پێغەمبەری خوا (صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) یانی چی تێمان بگەیەنە؟ ئەویش فەرمووی: واتە خوای گەورە كاری چاكی بۆ ئاسان دەكات تاكو ئەو بەندەیە هەر لەسەر ئەو كارە بڕوات تا ئەوكاتەی مردن دێتە سەری و(ملك الموت) (سەلامی خوای لێ بێت) گیانی دەكێشێت، وا لەو بەندەیە دەكەین كە ئەوانەی لەدەوروبەرین لێی ڕازی بن.
والحمدلله رب العالمين
چاوەڕوانی بەشی دووەم بن بە ناونیشان (نیشانەكانی كۆتایی هاتنی تەمەن بە باشە)